Kto wygrywa walkę o uwagę personelu medycznego – pacjent czy system? Z rozmów przeprowadzonych z lekarzami i pozostałym personelem medycznym prowadzonych podczas realizacji projektu „Dobre relacje z pacjentem” wynika, że po spełnieniu wszystkich obowiązków systemowych czasu na budowanie dobrych, partnerskich relacji z pacjentami już nie wystarcza. Jestem przekonany, że nie jest to prawda. Jeśli zsumujemy czas poświęcony na rozmowy z pacjentem, okaże się, że dobrze prowadzona komunikacja, od przyjęcia do wypisu, w większości przypadków czas zaoszczędzi, a nie wydłuży. Prawdą jest natomiast to, że liczba dokumentów do wypełnienia, ciągłe zmiany w procedurach rozliczeniowych, finansowanie za procedurę, a nie za jakość leczenia nie pomaga personelowi medycznemu w skoncentrowaniu się na potrzebach pacjenta. Jeśli do tego nałożymy za małą liczbę lekarzy i pielęgniarek, to pacjenci przegrywają z systemem walkę o uwagę personelu medycznego.
Członkowie personelu medycznego wiedzą, co jest dla pacjenta najważniejsze, jak go leczyć i jak się nim opiekować, to ich oczami powinno się spojrzeć na system i tak go zorganizować, żeby służył im pomocą, a nie stwarzał wiele dodatkowych, możliwych do uniknięcia obowiązków.
Oczywiście tak być nie powinno. Pacjenta leczy i nim się opiekuje personel medyczny, który powinien być wspomagany na tej drodze przez wszystkich pozostałych uczestników procesu leczenia. To lekarz, pielęgniarka, położna, ratownik, fizjoterapeuta i pozostali członkowie personelu medycznego wiedzą, co jest dla pacjenta najważniejsze, jak go leczyć i jak się nim opiekować, to ich oczami powinno się spojrzeć na system i tak go zorganizować, żeby służył im pomocą, a nie stwarzał wiele dodatkowych, możliwych do uniknięcia obowiązków.
Kluczowe wnioski:
- Doświadczenia personelu medycznego mają nadrzędne znaczenie w stosunku do personelu administracyjnego placówek leczniczych, decydentów i otoczenia systemu ochrony zdrowia w sprawowaniu opieki skoncentrowanej na pacjencie.
- Nadrzędnym celem decydentów i otoczenia systemu ochrony zdrowia powinno być umożliwienie personelowi medycznemu sprawowania opieki skoncentrowanej na pacjencie.
- Systemowe zmiany regulacji prawnych, powinny rozpoczynać się od badań i wywiadów z pacjentami i personelem medycznym, testów proponowanych zmian od małej do dużej skali aby w następnym kroku zaproponować zmiany i przekazać je do konsultacji zainteresowanym środowiskom.
- Należy na poziomie placówek leczniczych prowadzić ciągłą analizę doświadczeń pacjentów i personelu medycznego.
- W placówkach leczniczych muszą być zatrudnieni specjaliści ds. jakości których zadaniem jest stałe monitorowanie doświadczeń pacjentów i personelu. Ich praca musi być w pełni refundowana w ramach rozliczeń z NFZ.
Jak powinna być zorganizowana ochrona zdrowia, żebyśmy mogli powiedzieć, że jest skoncentrowana na pacjencie? Spójrzmy najpierw na wszystkich interesariuszy systemu.
Pacjent i jego najbliżsi znajdują się w centrum systemu, powinni stanowić jego cel i najwyższą wartość, a wszyscy pozostali uczestnicy realizować proces leczenia, uwzględniając to, co dla każdego indywidualnego pacjenta jest najważniejsze. Pacjent powinien być aktywnym uczestnikiem procesu leczenia i wziąć współodpowiedzialność za jego efekt.
Opiekę nad pacjentem sprawuje system ochrony zdrowia, który możemy podzielić na trzy główne grupy:
- Osoby bezpośrednio sprawujące opiekę, czyli personel medyczny (rys. 1) w ramach swojej odpowiedzialności powinien budować partnerskie relacje z pacjentami, okazywać im swoje zainteresowanie, pytać, co dla pacjenta jest najważniejsze, komunikować się z pacjentem w sposób dla niego zrozumiały, informować o możliwościach terapeutycznych oraz ich korzyściach i zagrożeniach. I rzecz najważniejsza, zawsze uwzględniać pacjenta w procesie podejmowania decyzji terapeutycznych. „Zawsze” oznacza wszystkie sytuacje, a nie tylko te, które są wymagane przez przepisy prawa, czyli formalne pisemne wyrażenia przez pacjenta obowiązkowych zgód. W opiece skoncentrowanej na pacjencie personel medyczny powinien dążyć do zbudowania partnerskich relacji z pacjentem, dzięki czemu pacjent stanie się aktywnym uczestnikiem procesu leczenia.
![](https://nextmedica.pl/wp-content/uploads/2019/08/procedura-i-rozliczenia-rys-01.jpg)
Każda placówka lecznicza powinna być tak przez liderów zarządzana, żeby jej kultura organizacyjna oraz zdolność do samodoskonalenia umożliwiały personelowi medycznemu prowadzenie leczenia i opieki skoncentrowanej na potrzebach, możliwościach i oczekiwaniach pacjentów, co pozwoli na uzyskanie zaangażowania pacjentów i ich najbliższych do procesu leczenia.
- Pośredni wewnętrzny interesariusz systemu ochrony zdrowia, czyli personel administracyjny placówek leczniczych, wspólnie z personelem medycznym powinni działać jak jeden zespół realizujący wspólne wartości i misję, którą powinno być faktyczne zapewnienie skoncentrowanej na pacjencie, bezpiecznej, niezawodnej i skutecznej opieki zdrowotnej. Co to dla placówek leczniczych oznacza? (rys. 2) W moim przekonaniu najlepiej zdefiniował to w 2017 roku Institute for Healthcare Improvement w swoim dokumencie „A Framework for Safe, Reliable, and Effective Care”. Temat ten jest niezwykle szeroki i każde z zagadnień wymienionych w tym dokumencie wymaga osobnego omówienia. W jednym zdaniu można pokusić się o następujące podsumowanie: każda placówka lecznicza powinna być tak przez liderów zarządzana, żeby jej kultura organizacyjna oraz zdolność do samodoskonalenia umożliwiały personelowi medycznemu prowadzenie leczenia i opieki skoncentrowanej na potrzebach, możliwościach i oczekiwaniach pacjentów, co pozwoli na uzyskanie zaangażowania pacjentów i ich najbliższych do procesu leczenia.
![](https://nextmedica.pl/wp-content/uploads/2019/08/procedura-i-rozliczenia-rys-02.jpg)
Wszystkie działania podejmowane przez decydentów powinny być nakierowane na ich skuteczność i oceniane przez pryzmat umożliwienia placówkom leczniczym realizowania bezpiecznej i efektywnej opieki skoncentrowanej na pacjencie.
- Pośredni zewnętrzny uczestnik systemu, czyli sam System ochrony zdrowia (rys. 3), powinien mieć podrzędną zależność w stosunku do personelu medycznego i administracyjnego placówek leczniczych. Decydenci, czyli Ministerstwo Zdrowia, Narodowy Fundusz Zdrowia, Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia, i wszystkie pozostałe rządowe instytucje odpowiadają za regulacje prawne, organizacyjne i finansowe które powinny być kształtowane tak, żeby ułatwiać pracę personelowi medycznemu i administracyjnemu placówek leczniczych. Oznacza to wprowadzenie i egzekwowanie prawa, ocenianie i płacenie za efekty i jakość, a nie za realizację procedur, wspieranie działań zmierzające do skutecznego prowadzenia poprawy jakości leczenia, a nie statystykę medyczną, inicjowanie i nadzorowanie kampanii edukacyjnych skierowanych do pacjentów. Wszystkie działania podejmowane przez decydentów powinny być nakierowane na ich skuteczność i oceniane przez pryzmat umożliwienia placówkom leczniczym realizowania bezpiecznej i efektywnej opieki skoncentrowanej na pacjencie. Taki sam cel powinny mieć działania pozostałych uczestników i otoczenia systemu ochrony zdrowia. Organizacja systemu ochrony zdrowia powinna opierać się przede wszystkim na doświadczeniach pacjentów, personelu medycznego oraz administracyjnego placówek leczniczych.
![](https://nextmedica.pl/wp-content/uploads/2019/08/procedura-i-rozliczenia-rys-03A.jpg)
![](https://nextmedica.pl/wp-content/uploads/2019/08/procedura-i-rozliczenia-rys-03B.jpg)
Ciąg dalszy nastąpi…
Leszek Denkiewicz
Zapisz się na newsletter, żeby nie przegapić następnego artykułu.
Cześć wielkie dzięki za post !